काठमाडौं । नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन)ले धितोपत्र दलाल धितोपत्र व्यापारीको अनुमतिपत्र प्राप्त धितोपत्र व्यवसायी गाभ्नेरगाभिने वा प्राप्ति गर्ने सम्बन्धी निर्देशिका, २०८१ जारी गएको छ ।

बोर्डले ‘धितोपत्र व्यवसायी गाभ्नेरगाभिने वा प्राप्ति गर्ने सम्बन्धी निर्देशिका, २०८१ जारी गरेसँगै अब ब्रोकर कम्पनीहरूलाई मर्जरमा जाने बाटो खुलेको छ ।

योसँगै अब सेयर ब्रोकर कम्पनीहरु पनि मर्ज भएर एकीकृत कारोबार गर्न सक्नेछन् । ‘धितोपत्र दलाल वा धितोपत्र व्यापारीको अनुमतिपत्र प्राप्त धितोपत्र व्यवसायी एक आपसमा गाभ्नेरगाभिने वा प्राप्ति गर्ने सम्बन्धी कार्यलाई व्यवस्थित गर्न वाञ्छनीय भएकोले धितोपत्र सम्बन्धी ऐन, २०६३ को दफा ११८ ले दिएको अधिकार प्रयोग गरी नेपाल धितोपत्र बोर्डले यो निर्देशिका बनाएको छ,’ निर्देशिकामा उल्लेख छ ।

यसका लागि पहिला सम्बन्धित ब्रोकरले साधारणसभाबाट मर्जरको प्रस्ताव पारित गर्नुपर्नेछ । त्यसमा एक आपसमा गाभ्नेरगाभिने वा प्राप्ती गर्न सम्बन्धमा प्रारम्भिक सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर पनि गरिसकेको हुनुपर्नेछ । त्यसपछि मर्जरको कार्यतालिका सहित कम्पनीले बोर्डमा आवश्यक कागजपत्र सहित सैद्धान्तिक सहमतीका लागि निवेदन पेश गर्नुपर्नेछ । त्यसपछि बोर्डले त्यसरी आएको निवेदनमाथि जाँचबुझ गरेर १५ कार्य दिन भित्र सैद्धान्तिक सहमती दिनुपर्नेछ ।

सैद्धान्तिक सहमति प्राप्त गरेको धितोपत्र व्यवसायीले स्वतन्त्र मूल्यांकनकर्ताबाट आफ्नो सम्पत्ति, दायित्व तथा व्यावसायिक कारोबारको पछिल्लो अवधिको मूल्यांकन (ड्यू डेलिजेन्स अडिट) गराउनु पर्नेछ ।

ब्रोकर गाभ्नेरगाभिने वा प्राप्ति गर्ने धितोपत्र व्यवसायीको गणना गरिएको समायोजित खुद सम्पत्ति लाई ७५ प्रतिशत, भविष्यमा प्राप्त हुने नगद प्रवाहको वर्तमान मूल्य ९डिस्काउन्टेड क्यास फ्लो० विधि प्रयोग गरी तयार गरिएको व्यवसायिक मूल्यांकन लाई १५ प्रतिशत र अन्तराष्ट्रिय मूल्यांकन मापदण्डको आधारमा गणना गरिएको अन्य कुनै एक विधि प्रयोग गरि गरिएको मूल्यांकनलाई १० प्रतिशत दिने आधार तय गरेको छ । यसमा १० प्रतिशतले थपघट गरी सेयर स्वाप अनुपात कायम गर्न सकिने बोर्डले जनाएको छ ।

ब्रोकर मर्ज भएपछि एकीकृत कारोबार गर्न गाभ्नेरगाभिने वा प्राप्ति गर्ने अन्तिम स्वीकृति प्राप्त गरेको धितोपत्र व्यवसायीले कम्पनी सम्बन्धी प्रचलित कानून बमोजिम एकीकृत व्यावसायिक कारोबारको स्वीकृति प्राप्त गरेपश्चात् एकीकृत व्यावसायिक कारोबार गर्ने मिति निर्धारण गरी सोको जानकारी बोर्ड, धितोपत्र बजार तथा केन्द्रीय निक्षेप सेवा प्रदायक संस्थालाई दिनु पर्नेछ ।

नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)का अनुसार हाल ९२ वटा ब्रोकर कम्पनीले सेवा दिइरहेका छन् । जसमध्ये २ वटा स्टक डिलर छन् । नयाँ कम्पनीहरूले तोकिएको चुक्ता पुँजी पुर्‍याएर लाइसेन्स लिएपनि पुराना तीन दर्जनभन्दा बढीले तोकेको चुक्ता पुँजी पुर्याउन सकेका छैनन् ।

बोर्डले २०७९ सालमै नयाँ ब्रोकर लाइसेन्स खुला गर्दा पुराना ब्रोकर कम्पनीहरुलाइ तीन वर्षभित्र तोकिएको चुक्ता पुँजी कायम गर्न निर्देशन दिएको थियो । चुक्ता पुँजी कायम गर्न निर्देशन दिँदै बोर्डले सीमित कार्य गर्नेको हकमा २० करोड, पूर्ण कार्य गर्नेहरूको हकमा ६० करोड र स्टक डिलरको हकमा १ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ चुक्ता पुँजी कायम गर्न भनेको थियो । उक्त निर्देशनको समय सीमा आउने असार मसान्तमा सकिँदै छ ।

चुक्ता पुँजी पुर्याउन ती कम्पनीहरू मर्जरमा जानैपर्ने बाध्यात्मक अवस्था छ । बोर्डले निर्देशन जारी गरेसँगै अब भने उनीहरूलाई मर्जरमा जाने बाटो खुलेको छ ।